donderdag 2 januari 2014

Top 10 van 2013


Als uitgangspunt neem ik het filmoverzicht van de Volkskrant waar je ook meteen jouw top 10 door kunt geven. Dat vul ik dan meestal aan met films die ik wel heb gezien, maar die (nog) niet in de bioscoop zijn geweest. Het is echter voor het eerst dit jaar dat ik geen aanvullingen heb. Er is wel één overlapping (zoek en gij zult vinden). Van de 375 films die in de bioscoop zijn verschenen heb ik er 99 gezien. Het viel me op dat de top 7 wel aardig vast stond, maar daarna werd het wat schimmiger. Het enige verschil met het Volkskrant lijstje is dat ik Evil Dead daar op nummer 7 had staan, maar die staat nu in de horror top 10 en zo heeft The Place Beyond The Pines het gelukkig ook nog gehaald in het algemene overzicht. Tegenvallers waren er ook. Van het totaal mislukte The Hangover Part III tot het me totaal koud latende La Grande Bellezza dat zelfs verkozen is tot beste film van 2013 door de Nederlandse filmpers. Zo zie je maar…

Aangezien ik altijd een aparte horror top 10 maak, zitten daar dan wel films in die je niet als reguliere bioscoopvoorstelling hebt kunnen zien. De films die in aanmerking kwamen zijn echter beperkt, wat zou betekenen dat er dit jaar niet heel veel interessants is uitgekomen op dat gebied, dat ik dingen over het hoofd heb gezien, of gewoon minder snel tevreden ben.

Meer dan ooit heb ik uren voor de tv doorgebracht om vaak fantastische series te bekijken. Dit overzicht is zo uitgebreid geworden dat ik er een apart item van maak. Daarbij neem ik me voor dat ik voortaan niet wacht tot het einde van het jaar, maar door het jaar heen series zal gaan bespreken zodra ik ze helemaal heb gezien. Dan kun je eerder (alsnog) inhaken mocht je dat willen.

Algemene top 10 van 2013


1. Gravity
Het menselijke middelpunt tussen de ruimtestations die aan stukken gaan in de grootsheid van het heelal. Het wordt samengevat in enkele onvergetelijke scènes, zoals wanneer Stone zich in het luchtledige van haar ruimtepak ontdoet en als een embryo blijft hangen, of als ze moet huilen en haar traan door de lucht zweeft richting camera. Het staat tegenover die verbluffende grootsheid als hele ruimtestations aan flarden gaan en het puin om je oren vliegt. Een overdonderende ervaring waarbij ik de term moderne klassieker best durf te gebruiken.




Adèle Exarchopoulos is een ongelooflijk natuurtalent. Vanaf de eerste tot en met de laatste scène is ze onontkoombaar in beeld. Veelal in close-up, waardoor ik haar reactie op gebeurtenissen in de uitdrukking van haar prachtige gezicht terug zie. Ongelooflijk naturel, fragiel, met zo veel detail en finesse en soms met horten en stoten, met spuug, snot en tranen. De liefde laat haar stralen en brengt haar naar de afgrond. Ze laat me op een roze wolk meedrijven en vervult me met een ‘tristesse profonde’ die nog lange tijd na de film in mijn lijf blijft hangen. Ik ben diep geraakt.



De eerste opdracht wordt vlekkeloos uitgevoerd. De tweede zorgt voor problemen, omdat Jay zijn emoties niet de baas is. Het geweld dat volgt is bijna onverteerbaar. Ook al weet je dat het gaat komen, het is heftiger dan verwacht. Alle opgekropte woede vindt zijn uitweg. Jay is een getrainde moordmachine zonder controle. Goed aflopen kan het dan voor niemand meer, zeker als er onverwachte hogere machten in het spel komen, waardoor de film op een heel ander pad komt, dat het geheel nog onheilspellender maakt. Zeer verontrustend.




Woody Allen levert met deze film weer een hoogtepunt in zijn oeuvre af. Met dank aan zijn fantastische script, maar vooral door het fenomenale acteerwerk van Cate Blanchett als het zielige hoopje mens dat zichzelf Jasmine noemt. Het is daarbij ontzettend knap dat deze onaangename dame toch een gevoel van mededogen oproept en je als kijker ondanks alles hoopt dat het goed met haar zal komen. Tel daarbij het goede tegenspel van Sally Hawkins (Happy Go Lucky) en leuke bijrollen van Bobby Cannavala en Michael Stuhlbarg (beide kopstukken uit Boardwalk Empire) op en je hebt een topfilm.



Wat je te zien krijgt is te bizar voor woorden en gaat mijn begrip in ieder geval totaal te boven. Het is zowel verbazing- als weerzinwekkend hoe deze criminelen zo openhartig, zonder scrupules, zelfs vol geestdrift over hun wandaden vertellen en deze vol overgave uitbeelden alsof het een interessant experiment was dat ze nog eens met plezier herhalen.






Met een script geschreven door Hawke, Delpy en regisseur Linklater wordt het allemaal uiterst geloofwaardig, realistisch en intelligent verwerkt in deze film, de derde episode in het leven van een stel dat ik volledig in mijn hart heb gesloten. Wederom kijken we anderhalf uur lang naar pratende hoofden en verveelt het geen moment. Het weerzien van Jesse en Celine is als het weerzien van twee hele fijne vrienden, waarbij de verstreken tijd geen rol speelt en je je volledig in kunt leven in hun situatie, die meermaals als spiegel dient voor jezelf. Maar altijd met de gedachte in het achterhoofd dat dit speciale stel nooit uit elkaar mag gaan, om te dienen als voorbeeld hoe de liefde, ondanks alle ups en downs, alles kan overwinnen. En nu weer negen jaar wachten…


Het knappe van de film is dat de zaken niet zwart/wit zijn, dat dingen anders in elkaar zitten dan verwacht, dat je niet kunt spreken over gelijk hebben, dat je die hulpeloosheid, het verdriet en de wanhoop zo goed voelt, waarbij je jezelf uitermate gelukkig prijst dat jouw kinderen gewoon bij de kinderen van de buren waren gaan spelen.






Une Vie Meilleure laat het leven niet op poëtische, maar op menselijke wijze zien, waarbij mensen fouten maken, lelijk doen, verantwoordelijkheid nemen of ontduiken, hoop behouden, door zetten,  falen. Met drie prachtige rollen om alles gestalte te geven.







Kleine artistieke films over reizen in de tijd zijn vaak interessant, omdat er geen geld is voor grootschalige producties en effecten en het dus moet komen van een goed script. Dat is ook hier het geval. Het grootste pluspunt is het feit dat je na verloop van tijd zo meeleeft met Darius en Kenneth, dat het helemaal niet meer uitmaakt of het reizen in de tijd überhaupt gaat gebeuren. De liefde neemt het namelijk over. Een zeer aandoenlijke film over het feit dat de sprong in het diepe zoveel leuker is met iemand aan je zijde.




Er worden meerdere cirkels net niet helemaal rond gemaakt. Dat maakt de film interessant. Dat je niet zeker weet welke kant het op gaat. Tel daarbij de fantastische vertolkingen op en de gedurfde verhaallijn, die meerdere kanten van verschillende munten belicht en je hebt een hele mooie film, met verdraaid veel droefenis en een greintje hoop.








Horror top 10 van 2013

Met een groot gevoel voor humor, prachtig camerawerk, sterke dialogen, enkele briljante scènes, een flinke dosis lef en oog voor realisme weten Jeremy en Adam een verdomd mooie film af te leveren, die een dramatisch verhaal vertelt vol morele dilemma’s tegen de achtergrond van een zombieplaag. Als de mannen door misplaatste gevoelens van hoop in een uitzichtloze situatie terecht komen en de humor wegvalt, wordt het ook nog eens verdomd deprimerend.





2. Maniac
Uit alles blijkt de liefde voor het origineel, met een subtiele visuele ode aan de videohoes van dat origineel. Voor het eerst sinds tijden heb ik weer een beetje het gevoel terug dat ervoer toen ik als jongeman het origineel uit de stoffige schappen van de videotheek trok en thuis in korrelig beeld de grenzen van mijn incasseringsvermogen aftastte.






De boodschap die echter moet worden overgebracht is dezelfde: ‘when the shit hits the fan, the cabin will be drenched in blood’! Op dat vlak gaat de film in volle overdrive. Rücksichtslos en extreem. Ik heb gelezen in sommige recensies dat de film wel wat meer humor had kunnen gebruiken. Daar ben ik het niet mee eens. Humor haalt vaak de harde kanten van de horror af en gevatte oneliners zijn zo passé dat ik blij ben dat er maar eentje in deze film zit. Wat mij betreft dus een zeer geslaagde remake met een (letterlijk en figuurlijk) spetterend einde.




Het spookhuis. Een bekend gegeven met overbekende elementen. Krakende deuren, rammelende kasten, temperatuurdaling, stank, onverklaarbare blauwe plekken, uit zichzelf bewegende objecten, een enge kelder, lampen die uitvallen, verschijningen, lichamelijke agressie en demonische bezetenheid. Het zit allemaal in deze film. Het is daarom des te knapper dat Wan er een enorm spannende en griezelige film van weet te maken. Zorgvuldig bouwt hij de spanning op, test het publiek hier en daar met wat ongemakkelijke voorproefjes om er uiteindelijk vol voor te gaan.



De film is meer mystery en thriller dan horror. Het spelen met je verwachtingen, door de aannames en invullingen die je doet tijdens het kijken onder uit te halen is perfect gedaan. Pas aan het einde is het een ‘stom’ kind dat de boodschap van lijden in zich draagt. Die boodschap is verstommend en zorgt voor koude rillingen.







Body horror! Wie anders dan David Cronenberg zou hier een goede film van kunnen maken!? Nou, zijn zoon, Brandon! Die heeft gekozen voor een steriele aanpak, met de basiskleuren wit, zwart en rood en het gebruik van veel statische shots. Klinisch welhaast. Het zorgt voor wat afstandelijkheid. De materie is echter wel degelijk fascinerend en verontrustend, de film kent een sterke beeldtaal en heeft sociale relevantie. In tegenstelling tot zijn vader laat Brandon de ‘body horror’ vrij ingetogen zien. Wat het in je hoofd doet is veel belangrijker.




We zijn getuige van het werk van een psychopaat, die even welbespraakt is, als inventief in het uitvoeren van zijn taak. Daarbij blijft het lange tijd onduidelijk wat zijn verhouding met het ontsnapte meisje nu eigenlijk is, waardoor het aftellen van lichamen niet het enige is dat je bezig houdt. Met onverwachte acties, slimme vondsten, America Olivo die haar borsten weer eens in de strijd gooit en de gore-meter die in het rood gaat is deze bloedhond meer dan tevreden met deze heerlijk onzinnige en tegendraadse B-film.




8. Citadel
Er zijn meer films waarin gezichtsloze hoodiegans mensen terroriseren met nare gevolgen. Zoals in Ils of F. Waar in die films het gevaar reëel is, zit in Citadel een extra laag, waar die realiteit een schimmig iets is. Tommy moet een gevecht aan gaan met zijn belagers, waarbij het onduidelijk is of het zijn eigen demonen zijn of echte personen. Het maakt zijn angst en strijd niet minder invoelbaar, wat grotendeels te danken is aan het indrukwekkende spel van Aneurin Barnard als de hoofdpersoon. Daarbij toont de film lef om bepaalde zaken onbeantwoord te laten.




Hier doe je het dan weer voor. Al die slechte (slasher-)films kijken om dan heel af en toe toch nog een goede te vinden. De film doet namelijk heel veel goed, ook al is niet alles even voor de hand liggend, voor wat betreft de handelingen ten aanzien van het probleem dat zich aandient. De film is vrij bruut, zonder dit uit te buiten in over te top splatter. De toon is serieus, wat zeg ik, beklemmend en angstaanjagend en hoewel de clou wat vergezocht is (en verder niet wordt onderbouwd), neem je dat voor lief, omdat je totaal meegaat met dat ene biggetje dat zoveel mogelijk nuchter en praktisch probeert te handelen, om anderen en zichzelf te kunnen redden. Een aldus geslaagde variant op het zo bekende thema.


10. Vile

Het draait er dus om hoe de negen mensen elkaar zoveel mogelijk pijn gaan doen om aan de gestelde hoeveelheid van het stofje te komen. Dus ja, we zien nijptangen, strijkbouten, kokend water, hamer en spijker, een handboor, een grill en vele andere handige werktuigen voorbij komen. Maar interessanter is de onderlinge wisselwerking tussen de mensen en de ware aard die boven komt. Er zijn helden en bitches en angsthazen en iedereen moet zijn steentje bijdragen, hoewel men daar heel verschillend mee om gaat dus, wat deze film nu net dat beetje meerwaarde geeft. Voeg daar aan toe dat de regisseur af en toe ook juist niet de marteling laat zien, maar het geluid weg laat, beelden vertraagt, inzoemt op het gezicht van iemand die er niet meer tegen kan, kortom, binnen het afgezaagde (pun intended) genre iets andere dingen probeert die best goed werken. Daarbij zitten er genoeg ontwikkelingen naar het einde toe die je eigenlijk niet meer verwacht en kent de film een bitterzoet einde, waarbij de tragiek van dit alles echt wel voelbaar is.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten