zondag 26 februari 2012

Martha Marcy May Marlene



Een grote boerderij. Een vrouw dekt de tafel. De mannen eten eerst, terwijl de vrouwen op afstand zwijgzaam afwachten en pas na de mannen hun maaltijd mogen nuttigen. Is dit een commune? Een sekte?

Een vrouw ontsnapt uit deze omgeving. Ze vlucht naar haar zus Lucy, die twee jaar niets van haar had gezien of gehoord. Toch wordt ze liefdevol opgenomen in het huis van Lucy en haar man Ted. Al gauw blijkt dat de afgelopen twee jaren Martha enorm hebben veranderd. Ze gedraagt zich ‘abnormaal’, maar laat zich niet uit over haar verleden, waardoor Lucy en Ted het steeds moeilijker krijgen om haar in huis te houden. Wat is er toch gebeurt met Martha?

“You look like a Marcy May” zegt Patrick tegen Martha. Hij is de charismatische leider van de commune, of eigenlijk sekte, gezien de machtverhoudingen en het misbruik daarvan. Wie zien Martha’s geschiedenis in de terugblikken naar haar verleden bij de commune. Een geschiedenis die haar sporen heeft achtergelaten en in haar gedrag in het heden wordt gereflecteerd. Een mooi voorbeeld daarvan is als ze gaat zwemmen in het meer bij het mooie grote huis van haar zus en diens man. Ted is al in het water. Lucy ligt te zonnen. Martha kleedt zich helemaal uit en gaat naakt het water in. Als Lucy dit door krijgt zegt ze: “What’s wrong with you? There are children around. You just don’t do that. It’s inappropriate”. Er zit heel wat informatie om over na te denken in deze zinnen. Waarom is het eigenlijk onkies om te gaan zwemmen in je nakie? Waarom zouden kinderen dat raar vinden? Dat ligt allemaal aan de manier waarop we zijn opgevoed, wat hoort en wat niet hoort. De afspraken en regels die we met elkaar hebben gemaakt. Maar Martha is gewend aan andere regels en afspraken. Haar leven zag er in die commune in de basis niet eens zo anders uit. Het was een leven als alle anderen. Werken, eten, slapen,plezier maken, vrijen. Het werd alleen net even anders ingevuld. De tweedeling is perfect weergegeven door de manier waarop beelden (actie) uit het heden bijna naadloos overgaan in beelden (met dezelfde actie) uit het verleden.

Dat zo’n leven net even ander wordt ingevuld mag op zich geen probleem zijn. Je staat tijdens de film zelfs af en toe stil bij de vraag of ‘onze’ afspraken nu wel zo goed zijn allemaal. Het wordt wel een probleem wanneer je je niet langer thuis voelt in de gemeenschap die je hebt uitgekozen, wat vaak te maken heeft met je onvrijwillig schikken in de rol die je krijgt toebedeelt.  Ook al wordt je gemanipuleerd om te denken dat het wel goed is en een (groter) doel dient. Dat het niet simpel is om je daarvan los te maken wordt mooi in beeld gebracht. Het is wèl deze groep die je heeft opgevangen toen het slecht met je ging. De groep die je geborgenheid verschaft, de leider die je een gevoel van vertrouwen schenkt, het gevoel geeft dat je speciaal bent. Je hoort ergens bij, is dat niet iets waard?

Er hangt een nare dreiging in de lucht. Komt dit alleen maar voort uit Martha, die zich dingen misschien inbeeldt? Het is hoe dan ook ondraaglijk en zorgt voor de onvermijdelijke uitbarsting als het verleden het heden in komt  halen.

Deze aparte film heeft een prachtige vorm gevonden om het verhaal op trefzekere wijze te vertellen. Het is een subtiel drama waarin twee werelden gespiegeld worden weer gegeven. Beiden hebben hun voors en tegens. In beide werelden kan het slechte gaan overheersen. Als dat gebeurt moet je zeer sterk zijn om het juiste pad te kiezen en je los te maken je thuis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten