Margaret

Dit is een film uit 2008. Anthony Minghella en Sydney Pollack staan als (executive) producers op de aftiteling. Ze zijn beiden dat jaar overleden. En dan te bedenken dat Margaret wereldwijd nauwelijks in de bioscopen te zien is geweest. De film zou te lang zijn! Een fraai eerbetoon. Afgezien daarvan wordt het bioscoopminnend publiek een verdraaid goede film door de neus geboord.

New York. Lisa Cohen (Anna Paquin) is een zeventienjarige scholiere die net het leven begint te ontdekken. Ze is getuige van een dramatisch busongeluk met dodelijke afloop. Het verandert haar en door haar acties en gedrag het leven van de mensen om haar heen.

Probleem voor Lisa is dat ze vanwege haar jonge leeftijd nog nauwelijks ervaring heeft in het echte leven. In de veilige omgeving van de schoolbanken weet ze haar mondje goed te roeren in de interessante discussies die er in de lessen ontstaan. Het zijn woorden die verder nauwelijks consequenties kennen. Door het ongeluk, waar ze zelf een deel van uitmaakt, komt ze voortdurend in conflict met zichzelf, door de keuzes die ze maakt, gebaseerd op wat ze denkt dat goed is. ‘Do the right thing’ noemde Spike Lee zijn film. Maar wat is ‘the right thing’? Waar baseer je dat op? Vanuit wiens perspectief? Met welke ervaring?

Lisa zoekt bevestiging bij personen die ze vertrouwd, zoals haar leraar. Moral support. Ze zoekt naar een oplossing en betrekt de vriendin (& familie) van de omgekomen vrouw in haar zoektocht naar rechtvaardigheid. Of is het eerder dat ze haar schuldgevoel over wat er is gebeurd kwijt wil raken, een plaats wil geven? Moral judgment.  “I feel so bad about what happened and I’m trying so hard to do something about it”, zegt Lisa in al haar wanhoop, niet beseffend wat de implicaties voor anderen kunnen zijn.

In haar obsessie komt ze er achter dat niet iedereen hetzelfde voor ogen heeft, er meerdere waarheden zijn en de meeste mensen voornamelijk met zichzelf bezig zijn. “People don’t relate to each other anymore”. Het echte leven is heel anders dan de geborgen illusie die de school en haar thuis met zich meebrengen, met een enorme desillusie tot gevolg.

Wat een prachtfilm. Met intelligente dialogen, levensecht, pijnlijk, vol passie, intellectueel, filosofisch, zelfbewust. Anna Paquin draagt de tweeënhalf uur durende film met gemak terwijl grote namen (Matt Damon, Mark Ruffalo, Matthew Broderick, Jean Reno) haar vanaf de zijlijn ondersteunen. De film laat een zuiver, haast maagdelijk karakter zien, waarbij je als toeschouwer soms voor, soms tegen haar bent, maar altijd met haar meevoelt. Door haar ogen zie je een onbevangenheid, waarvan je weet dat het niet zo werkt, waardoor je zelf ook met een triest gevoel achter blijft. 

Ps. De Margaret uit de titel verwijst naar de naam die in een toepasselijk gedicht wordt voorgelezen in de klas van Lisa:

Gerard Manley Hopkins (1844–89).  Poems.  1918.

31. Spring and Fall

to a young child

MÁRGARÉT, áre you gríeving   

Over Goldengrove unleaving? 

Leáves, líke the things of man, you       

With your fresh thoughts care for, can you?     

Áh! ás the heart grows older

It will come to such sights colder            

By and by, nor spare a sigh        

Though worlds of wanwood leafmeal lie;           

And yet you wíll weep and know why.

Now no matter, child, the name:

Sórrow’s spríngs áre the same.               

Nor mouth had, no nor mind, expressed           

What heart heard of, ghost guessed:   

It ís the blight man was born for,            

It is Margaret you mourn for.