Ida

Het standbeeld van Jezus wordt met zorg en liefde opgepoetst en bijgewerkt. Daarna dragen vier nonnen het beeld naar buiten, door de sneeuw naar zijn plek voor het klooster, waarna ze in eerbied nog even voor hem gaan staan en een kruisje slaan. Het is de openingsscène van de Poolse film Ida die dit in zeer stemmig zwart/wit op prachtige wijze in beeld brengt.

Ida gaat bijna haar geloften af leggen als moeder overste haar zegt dat ze eerst haar enige familielid moet gaan bezoeken, haar tante Wanda. Met enige tegenzin gaat ze op reis, want het is de tante die haar in het weeshuis heeft laten zitten. Van Wanda hoort ze meer over haar familie, wat een zoektocht in gang zet. Of Ida wel zeker weet dat ze dit wil, vraagt Wanda. “Wat als je er achter komt dat God niet bestaat?”

Zoals het begin van de film al liet zien, het is allemaal prachtig in beeld gebracht. Bijna elke frame zou je in kunnen lijsten. De camera houdt zich zo stil mogelijk (weinig tracking shots, inzoemen of ander andere beweging) en legt de zoektocht van de twee vast, die een mooie combinatie vormen van een door de wol geverfde, geharde en doortastende tante (die rechter is) en de onberispelijk vrome Ida, wier blad alleen door God beschreven is. Wanda’s gezicht is door het leven in een trieste uitdrukking gezet waar Ida’s gezicht een stil meer is dat zelden iets verraad. Toch kan een piepklein detail het verschil maken, zoals in het prachtige gebaar dat ze even een traan wegveegt terwijl je Ida van achteren (!) ziet. Wat de invloed van de (wereldse) beproevingen op beide vrouwen is wordt op markante wijze duidelijk, net als het feit dat de gruwelen van de oorlog nog heel lang voelbaar zullen zijn.

Een erg mooie film die je in zijn greep houdt met een droef stemmend einde dat de meeste van ons ook nog even een spiegel voor houdt.