Polytechnique

De eerste film die ik van Denis Villeneuve zag was Incendies en ik was zwaar onder de indruk. Het beklemmende Prisoners volgde en ook Enemy bleek een prachtfilm. Misschien werd het eens tijd om oudere films van hem te gaan bekijken. Bij deze dan Polytechnique, de film die hij maakte vóór Incendies.

De opening hakt er direct keihard in. Een universiteit. Jonge studenten zijn bezig met kopiëren. Dan opeens een uitbarsting van geweld. Schoten, verbazing, paniek, slachtoffers…

Een stapje terug in de tijd en vanuit verschillende personages zien we het verhaal. De jonge man, de moordenaar, die in zijn afscheidsbrief uitlegt dat zijn daad politiek gegrond is. Antifeministisch, want feministen hebben zijn leven stuk gemaakt. Het voornemen van de daad die zal volgen lijkt weloverwogen. Hij twijfelt niet, maar beseft de onomkeerbaarheid van wat hij gaat doen. Zijn handen trillen. Hij is een gekwelde ziel. We volgen ook studente Valérie, die aanloopt tegen de ongelijke behandeling van vrouwen in haar poging een stageplek te krijgen. Daarnaast is er een jongen, Jean-François, die wat ongeordend over komt, notities vraagt van Valérie omdat hij het niet begrijpt.  

De geweldsuitbarsting die volgt is zeer schokkend en afgrijselijk. In het moment van ieder voor zich stijgt Jean-François er boven uit. Via hem zien we de nasleep en wat de gevolgen zijn. De last op je schouders als overlevende en hoe/of je hier mee om kan gaan. De curve die de film je laat doorlopen is zeer indrukwekkend. Maar alsof Michael Haneke om de hoek komt kijken kom je er achter dat de curve geen curve is en deelt Villeneuve nogmaals een verschrikkelijke klap uit waardoor je nog meer wordt lamgeslagen. Er is geen ontkomen aan en dat is ook de bedoeling. De kijker moet dit ondergaan, voelen, en dat is extreem heftig, loodzwaar, maar erg indrukwekkend en ook respectvol gedaan. Prachtig gefilmd, in zwart/wit. Maar zwart/wit is nu juist niet wat deze film is, want stereotypen worden vermijd en subtiliteit schuilt in kleine hoekjes. Alleen het geweld is zwart als de nacht.

De film is gebaseerd op de École Polytechnique Massacre, ook wel de Montreal Massacre genoemd, die zich voordeed op 6 december 1989 in Montreal, Quebec, Canada. Het is misschien wel de meest indrukwekkende film over een onderwerp als dit die ik ooit heb gezien. Meedogenloos en zeer confronterend.

Heeft Villeneuve dan geen slechte films gemaakt?